این روزها پرسش‌های مختلفی در خصوص نوشتار تجربه کاربری و روش‌های بهینه‌کردن این نوشتار مطرح می‌شود، به همین دلیل در ادامه قصد داریم با هم ببینیم نوشتار تجربه کاربری چیست و چگونه میتوان این نوشتار را بهینه‌تر کرد؟
نوشتار تجربه کاربری چیست؟
منظور از نوشتار تجربه کاربری، واژه‌هایی است که کاربران در حین تعامل با یک نرم‌افزار با آن سروکار دارند. به‌عبارت دیگر فرآیند طراحی نوشته‌هایی که قرار است تعامل کاربر با نرم‌افزار برقرار کنند را نوشتار تجربه کاربری می‌نامیم.
به این ترتیب میتوان گفت نوشتار تجربه کاربری در واقع عملاً همان نوشته‌های معمولی است که در نرم‌افزارهای آنلاین و آفلاین با آن سروکار داریم. در نتیجه بیشتر مواردی که در حین نوشتن یک متن معمولی باعث بهینه‌تر شدن آن می‌شود در نوشتار تجربه کاربری نیز صدق می‌کند. شفافیت نوشته‌ها، هماهنگی، دقت و توجه کامل به متن و مخاطب از مواردی است که باید در نوشتار تجربه کاربری رعایت شود.
به این ترتیب میتوان گفت شرکت‌های توسعه دهنده نرم‌افزار و افرادی که در حوزه آنلاین فعالیت می‌کنند باید دانش خوبی در زمینه نوشتار تجربه کاربری داشته باشند. گاهی اوقات شاهد هستیم که از نوشتار تجربه کاربری به عنوان استراتژی محتوا نیز یاد می‌شود، اما همان‌گونه که حتماً شما بهتر از ما می‌دانید استراتژی محتوا فرآیندی بسیار وسیع است و چیزهایی مانند ساختار اطلاعات و همچنین متن‌های تبلیغاتی و بازاریابی را شامل می‌شود.
نوشتار تجربه کاربری چه تفاوت‌هایی با متن‌های معمولی دارد؟
نوشتار تجربه کاربری با توجه به ماهیت نرم‌افزاری که دارد از محتوای ویژه‌ای برخوردار است، از آنجایی که این نوشتار در شرکت‌های فناوری استفاده می‌شود، فضای موجود در این شرکت‌ها در نوشتار تجربه کاربری نیز لحاظ خواهد شد.
به دلیل اینکه نوشتار تجربه کاربری را در نرم‌افزارهای آنلاین و آفلاین شاهد هستیم، متن‌هایی که در این زمینه نوشته می‌شوند محدودیت‌های خاص خود را دارند. این‌گونه متن‌ها تا حد امکان خلاصه نوشته می‌شوند و در عین کوتاه بودن، معنا و مفهوم وسیعی را به مخاطب منتقل می‌کنند. با در نظر گرفتن این موارد میتوان گفت نوشتار تجربه کاربری شباهت‌های زیادی با شعر دارد و همانند شعر باید از یک لحن متمرکز در نوشتار تجربه کاربری استفاده شود.
این سبک نگارش باعث می‌شود تا بین کاربر و نرم‌افزار تعامل خوبی برقرار شود. طراحی پویا و بصری نرم‌افزار تاثیر مستقیمی در انتقال مفهوم نوشتار تجربه کاربری به مخاطب دارد.
نوشتار تجربه کاربری باید حتی برای کاربرانی که توان‌خواه هستند و مشکلات بینایی یا شنوایی دارند بهینه شده باشد. از طرف دیگر نوشتار تجربه کاربری باید برای تمامی اقشار جامعه در نظر گرفته شود تا باعث پس زدن قشر خاصی از تعامل با نرم‌افزار نشود.
نوشتار کاربری باید تاحد امکان به گونه‌ای تدوین شود که به راحتی بتوان آن را به زبان‌های دیگر ترجمه کرد، این کار باعث می‌شود فرآیند صدور نرم‌افزار به بازارهای جهانی راحت‌تر انجام شود.
هر بار که از یک اپلیکیشن در گوشی همراه خود استفاده می‌کنید یا مراجعه‌ای به وب‌سایتی در اینترنت دارید با نوشتار کاربری که در این نرم‌افزارها حضور دارد روبرو خواهید شد. اگر این نوشتار به خوبی تدوین شده باشد مشکلی در تعامل با آن نخواهید داشت.
نوشتار تجربه کاربری چه عملکردی دارد؟
برای اینکه درک بهتری از نوشتار تجربه کاربری داشته باشید بهتر است به نمونه زیر توجه کنید:
در دو تصویر بالا یک تعامل واحد را در اپلیکیشن Lyft Line و uberPOOL مشاهده می‌کنید. در هر دو مورد اپلیکیشن از کاربر درخواست کرده است که تعداد صندلی‌های مورد نیاز خود را در یک وسیله نقلیه مشخص کند.
همان‌گونه که مشاهده می‌کنید در اپلیکیشن Lyft از لحنی آمرانه و دستوری استفاده شده است که به مخاطب می‌گوید دقیقاً چه کاری باید انجام دهد، از طرف دیگر عبارت «تعداد مسافرین خود را تایید کنید» به صورت تلویحی کاربر را در جریان قرار می‌دهد که محدویت برای تعداد سرنشینان وجود دارد. در اپلیکیشن Uber نیز شاهد همین تعامل هستیم که در نوشتار تجربه کاربری به صورت سوالی مطرح شده است: «چه تعداد صندلی نیاز دارید؟»
هر دو سرویس دو گزینه را برای انتخاب در پیش‌روی کاربر قرار می‌دهند. اپلیکیشن Lyft به کاربر اجازه می‌دهد تا گزینه «فقط خودم» یا «من و یکی از دوستانم» را انتخاب کنید، در این فرآیند کاربر اختلاف هزینه‌ای که باید پرداخت کند را نیز می‌بیند. اپلیکیشن Uber هم به کاربر اجازه می‌دهد تا با انتخاب گزینه ۱ یا ۲، تعداد صندلی مورد نیاز خود را مشخص کند.
همان‌گونه که مشاهده کردید این تعامل به سادگی با کاربر در جریان گذاشته شده است و هر دو رویکرد نیز کاملاً شفاف و قابل درک هستند. اما در هر کدام از این اپلیکیشن‌ها شاهد لحن متفاوتی بودیم.
اپلیکیشن Lyft با رعایت لحنی دوستانه کاربر را برای انجام تعامل مورد نظر هدایت می‌کرد. از طرف دیگر نوشتار تجربه کاربری در عبارت‌های «فقط خودم» و «من و یکی از دوستانم» به صورت تلویحی کاربر را در جریان قرار می‌دهد که Lyft می‌تواند برای مسافرت به همراه دوستان نیز کاربرد داشته باشد، از طرف دیگر این حس در ذهن مخاطب تداعی می‌شود که فرآیند تعامل با Lyft فرآیندی دوستانه و خودمانی است.
اما داستان در اپلیکیشن Uber فرق می‌کند، این اپلیکیشن در نوشتار کاربری خود سعی کرده است تا حدامکان خلاصه صحبت کند. به همین منظور در Uber تمامی گفتمان‌های غیرضروری حذف شده است.
به جای استفاده از عبارت مسافرین یا دوستان نیز در Uber از عبارت صندلی‌ها استفاده شده است که رویکردی رسمی و تجاری را در ذهن تداعی می‌کند. هر کدام از این مثال‌ها بسته به سلیقه مخاطب می‌تواند مناسب باشد اما زمانی که در حال تنظیم نوشتار تجربه کاربری هستید سلیقه کاربر را نباید زیاد در نظر بگیرید.
برای نمونه میتوان در تدوین نوشتار کاربری درخصوص مثال‌هایی که به آن اشاره شد پرسش‌های زیر را مطرح کرد؟
- کمیت داده‌هایی که در اختیار کاربر قرار می‌گیرد به چه صورت است؟
- آیا مخاطب در این قسمت از تعامل با اپلیکیشن دچار مشکل شده است یا اینکه قسمت دیگری از این فرآیند برای وی نامفهوم است؟
- اگر مخاطب در تعامل با این قسمت مشکل دارد کیفیت داده‌هایی که در جریان آن قرار گرفته به چه صورت است؟
اجازه دهید مطلب را بازتر کنیم و دقیقاً ببینیم چرا مخاطب در تعامل با نوشتار تجربه کاربری دچار مشکل می‌شود. پارامتر‌های مختلفی را میتوان در عدم تعامل مناسب کاربر با نوشتار تجربه کاربری دخیل دانست. فرآیند مهندسی نرم‌افزار، نحوه تعامل کاربر با یک قسمت یا طراحی بصری نرم‌افزار را میتوان از مواردی دانست که باعث تعامل نادرست کاربر با نوشتار تجربه کاربری می‌شود.
از طرف دیگر ممکن است کاربر در این قسمت از اپلیکیشن‌هایی که به آن اشاره کردیم برای بررسی قیمت‌ها مراجعه کرده باشد و عملاً قصد درخواست وسیله حمل و نقل را نداشته باشد.
- با این حساب باید دید چگونه میتوان لحن نوشتار تجربه کاربری را با پیام کلی یک برند یا نرم‌افزار هم‌جهت کرد؟
- از طرف دیگر باید دید آیا نوشتار تجربه کاربری برای تبدیل به سایر زبان‌ها و جهانی شدن یک اپلیکیشن به اندازه کافی مناسب و گویا است؟
- آیا زمانی که این نوشتار ترجمه شود نیز مفهوم خود را به خوبی منتقل می‌کند؟
با در نظر گرفتن پرسش‌های بالا حتماً با خود خواهید گفت واقعاً طرح چنین پرسش‌هایی برای یک تعامل کوچک در نرم‌افزار نیاز است؟
در پاسخ باید بگوییم پاسخ‌هایی که به این پرسش‌ها داده می‌شود می‌تواند زیربنای رابطه کاربر با یک اپلیکیشن یا سرویس را ایجاد کند. ممکن است این موارد دست‌و‌پاگیر به نظر برسد اما بیشتر از آنچه فکرش را بکنید اهمیت دارد.
نوشتار تجربه کاربری چگونه باید تدوین شود؟
خوشبختانه باید گفت دست شما برای انجام این کار باز است و یک نسخه واحد را نمی‌توان برای نوشتار تجربه کاربری پیچید، از طرف دیگر متاسفانه وجود رویکردهای مختلف برای این کار نیز ممکن است باعث سردرگمی شما شود.
اگر نگاهی به نرم‌افزارهای مختلف بیاندازید متوجه خواهید شد که توسعه دهندگان رویکردهای متفاوتی را برای نوشتار تجربه کاربری پیش‌رو می‌گیرند. در نوشتار تجربه کاربری رویکردهای زیر پیشنهاد می‌شود:
برای بالابردن تجربه در تدوین نوشتار تجربه کاربری موارد زیر را در نظر بگیرید:
۱- به عنوان نویسنده در یک شرکت کوچک، کاری که با نگارش سر و کار داشته باشد برای خودتان پیدا کنید. این روزها استارتاپ‌های کوچکی را نیز شاهد هستیم که به افرادی در این زمینه نیاز دارند. از این طریق میتوانید در حین انجام کار و با آزمون و خطا تجربه بیشتری کسب کنید.
۲- به عنوان نویسنده در یک شرکت بزرگ مشغول شوید. گاهی اوقات نیز شرکت‌های بزرگ به دنبال افرادی می‌گردند که بتوانند به خوبی نگارش نوشتار تجربه کاربری را بر عهده بگیرند.
۳- به عنوان مشاور نوشتار تجربه کاربری مشغول به کار شوید. مشاوره در زمینه نوشتار تجربه کاربری به شما کمک می‌کند تا با شرکت‌های مختلف و رویکردهای متفاوت آشنا شوید. شرکت‌های زیادی هستند که تمایل دارند تا تجربه کاربری بهتری را در محصولات خود اعمال کنند.
- اگر هم در حال حاضر در یک شرکت فناوری مشغول به کار هستید و به بحث نوشتار تجربه کاربری علاقه دارید، موارد زیر گزینه‌های مناسبی برای شما هستند:
مسئولیت دیگری را در شرکتی که در آن مشغول به کار هستید بر عهده بگیرید. طراحی، نویسندگی محتوا یا مدیر تولید محصول از سمت‌هایی هستند که در کنار آن میتوانید تجربه نوشتار کاربری را نیز امتحان کنید. استارتاپ‌ها نیز بستر مناسبی را برای افزایش تجربه در این زمینه برای شما فراهم می‌کنند.
- اگر در حال حاضر در یک شرکت بزرگ فناوری مشغول به کار هستید میتوانید رویکردهای زیر را دنبال کنید:
مسئولیت دیگری را در شرکتی که در آن مشغول به کار هستید بر عهده بگیرید. در شرکت‌های بزرگ فرصت‌های شغلی بیشتری برای افزایش مهارت وجود دارد، از این طریق میتوانید با تعامل مستقیم با تخصص‌های دیگر تجربه خود را در زمینه نوشتار تجربه کاربری بیشتر کنید.
- اگر در رشته‌های مربوط به فناوری مشغول به تحصیل هستید یا اینکه قصد ادامه رشته دارید:
رشته تحصیلی یا گرایشی که مستقیماً با نوشتار رابط کاربری سروکار داشته باشد را در نظام آموزشی نداریم. اما میتوانید با حضور در کلاس‌های طراحی وب و رابط کاربری دانش خود را در این زمینه افزایش دهید. شرکت در دوره‌های نگارش، طراحی و علوم کامپیوتر نیز پیشنهاد می‌شود.
- اگر شاغل هستید و می‌خواهید در کنار کار تخصص بیشتری پیدا کنید:
مطالعه کتاب و فراگیری به‌صورت خودآموز یا حضور در دوره‌هایی که به فناوری کامپیوتر و به خصوص طراحی وب و تجربه کاربری اختصاص دارد می‌تواند دید بهتری را برای نوشتار تجربه کاربری در اختیار شما قرار دهد. از آنجایی که در نوشتار تجربه کاربری با متن سروکار داریم حضور در دوره‌های نگارش و ویرایش کمک بزرگی به شما در این زمینه خواهد کرد.
به این نکته نیز اشاره کنیم که در عرض یک شب نمی‌توان راه صد سال را پیمود و باید صبر و حوصله داشته باشید و در تعامل با نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های تحت وبی که شناخته شده و خوشنام هستند سعی کنید نکته‌های مثبت این نرم‌افزارها را فرا بگیرید.
برای تخصص بیشتر در نوشتار تجربه کاربری چه مواردی را باید در نظر داشت؟
همان‌گونه که اشاره شد نوشتار تجربه کاربری تاثیر زیادی در موفقیت محصولی که قصد تولید آن را دارید خواهد گذاشت، در نتیجه برای بهتر شدن این فرآیند باید روحیه همکاری بالایی داشته باشید و دائما نظر سایر همکاران را جویا شوید. برای بهینه‌تر کردن نوشتار تجربه کاربری باید جلسه‌های اختصاصی را نیز در این زمینه با همکاران برگزار کنید.
در پایان امیدواریم با مطالعه این مقاله دید تازه و کاملی در خصوص نوشتار تجربه کاربری به‌دست آورده باشید. مطمئن باشید این دید به شما کمک خواهد کرد تا در محصولات نرم‌افزاری بعدی که مجموعه شما تولید می‌کند نوشتار تجربه کاربری بهینه‌تری را به‌کار بگیرید.
(1 امتیاز, میانگین: 5٫00 از 5)
Loading...