اگر این مقاله را در روز انتشار آن (۵ فروردین ۹۶) مطالعه می‌کنید، به اطلاع‌ شما عزیزان می‌رساند که این نخستین مقاله بلاگ آوازه در نخستین روز کاری سال ۱۳۹۶ خورشیدی است! از این‌رو، نگارنده، ضمن تبریک سال نو، بهترین و صمیمانه‌ترین آرزوها را در سال جدید برایتان دارد و بدین وسیله کمال خوشحالی خود را از این که همچنان بلاگ آوازه را دنبال می‌کنید، ابراز می‌دارد.
در این روزها، تب‌وتاب سفرهای نوروزی همچنان داغ است و شاید ما بیش از همیشه سراغ وسایل حمل‌ونقل شهری و جاده‌ای می‌رویم. به همین منظور در ادامه مقالاتی که تاکنون در زمینه تبلیغات محیطی منتشر کرده‌ایم، این بار به سراغ «تبلیغات ترانزیتی» آمده‌ایم تا جوانب مختلف این روش تبلیغاتی را نیز به بحث بگذاریم.

بر کسی پوشیده نیست که هر کسب‌وکاری برای ارتقای فروش محصولات و افزایش سهم خود از بازار، حتماً باید از تبلیغات استفاده کند. از طرفی تنوع بسیار بالای کسب‌وکارها و محصولاتی که عرضه می‌کنند (شامل انواع کالاها و خدمات)، باعث شده تا شاهد ظهور شیو‌ه‌های مختلف تبلیغات باشیم. چراکه شیوه‌های مختلف تبلیغات، بسته به نوع محصول و گروه مخاطبینی که دارند، اثربخشی‌های متفاوتی به همراه دارند و بعضی از روش‌های تبلیغاتی نسبت به سایر روش‌ها موثرتر هستند.

تبلیغات ترانزیتی (Transit Advertising) چیست؟

حتماً برای شما هم پیش آمده است که متوجه تبلیغات در اتوبوس‌ها و ایستگاه‌های مترو شده باشید. تمامی تبلیغاتی که در مکان‌های عمومی مثل ایستگاه‌های حمل و‌ نقل و بر روی وسایل نقلیه عمومی حضور دارند را تبلیغات ترانزیتی خطاب می‌کنیم. با این حساب می‌توان تاکسی‌ها، مترو، اتوبوس‌های درون‌شهری، ایستگاه‌های اتوبوس و مترو را مکان‌های خوبی برای تبلیغات ترانزیتی دانست. هدف از تبلیغات در چنین مکان‌هایی جلب نظر مخاطبین و آشنا کردن آن‌ها با برند و محصولات شرکت آگهی‌دهنده است.

جایگاه تبلیغات ترانزیتی

افراد زیادی روزانه از وسایل حمل‌‌و‌‌نقل عمومی استفاده می‌کنند و در نتیجه این‌گونه تبلیغات، بازدید زیادی دارد. از طرف دیگر، در تبلیغات ترانزیتی، مخاطبان شما به راحتی نمی‌توانند آگهی تبلیغاتی شما را نادیده بگیرند و از تماشای آن صرف نظر کنند؛ آن‌گونه که این کار را هنگام تماشای تبلیغات تلویزیونی یا رادیویی با عوض کردن کانال تلویزیون یا موج رادیو انجام می‌دهند؛ به ویژه وقتی که یک مخاطب در داخل اتوبوس یا مترو و در مقابل یک آگهی تبلیغاتی قرار می‌گیرد.

آگهی‌های تبلیغاتی در ایستگاه‌های اتوبوس و مترو غالباً در محلی نصب می‌گردند که مستقیماً‌ در معرض دید مخاطبان باشند؛ در نتیجه به ندرت مخاطبی را می‌توان یافت که منتظر یکی از وسایل نقیله عمومی باشد و توجهش به تبلیغات حاضر در ایستگاه جلب نشده باشد.

از طرف دیگر، اقشار مختلفی از جامعه از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند. در نتیجه این‌گونه از تبلیغات، کالاها و محصولات را به طیف گسترده‌ای از مخاطبین با گروه‌های سنی و سطوح درآمدی متفاوت نمایش می‌دهد.

مخاطب‌شناسی، منطقه‌یابی

در اجرای تبلیغات ترانزیتی [مثل هر روش تبلیغاتی دیگری]، بررسی این مسئله که آیا بازدیدکنندگان از آگهی‌های تبلیغاتی، دقیقاً همان مخاطبین هدف آگهی‌دهنده هستند یا نه، باید به طور جدی مورد پایش قرار بگیرد. برای نمونه، افرادی که سوار وسایل نقلیه عمومی می‌شوند را لزوماً نمی‌توان در دسته افرادی قرار داد که خودروی شخصی ندارند؛ چراکه مالکین خودروهای شخصی زیادی را سراغ داریم که برای پیمودن مسیرهای متعدد، ترجیح می‌دهند از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند تا خودروهای شخصی.

به این ترتیب، در حین برنامه‌ریزی در تبلیغات، وضعیت افرادی که تبلیغات قرار داده شده در وسایل حمل‌ونقل عمومی را مشاهده می‌کنند را باید به طور مستمر مد نظر داشته باشید. به عنوان مثال، اگر شما قصد دارید مسافران یک منطقه خاص از شهر را هدف قرار دهید، طبیعتاً می‌بایست خطوط اتوبوس و مترویی که در آن منطقه جغرافیایی بیش‌تر تردد دارند را برگزینید و از انتخاب مابقی مسیرها پرهیز کنید. از طرف دیگر آگهی شما بسته به نوع محصولی که قصد تبلیغ آن را دارید می‌تواند اقشار مختلف جامعه مانند خانواده‌ها، افراد مختصص جامعه یا دانش‌آموزان و دانش‌جویان را مخاطب قرار دهد.

وجود ابزارهای متنوع و مدرن

خوشبختانه این روزها به لطف پیشرفت‌ چشم‌گیر فناوری با شیوه‌های جدیدی از تبلیغات ترانزیتی روبرو هستیم. به عبارت دیگر می‌توانیم بگوییم تبلیغات ترانزیتی دیگر تنها به چاپ پوستر و بنر خلاصه نمی‌شود. استفاده از تلویزیون‌های بزرگ، تابلوهای دیجیتال، انواع ابزارهای تبلیغات تعاملی که به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهند که یک بارکد یا QR کد را با تلفن هوشمند خود اسکن نمایند و با هدایت مخاطبان به فضای آنلاین، دریچه تازه‌ای از اطلاعات را به روی آن‌ها می‌گشایند و یا استفاده از پروژکتورهای تعاملی مولد فرش‌های هوشمند که می‌توانند صدها طرح متنوع و خلاقانه را به نمایش بگذارند و با کاربران مستقیماً ارتباط برقرار نمایند را می‌توان از نمونه‌‌های جدید تبلیغات ترانزیتی دانست.

مزایای تبلیغات ترانزیتی

۱. قرار گرفتن در مقابل دید مخاطب

تبلیغات ترانزیتی دقیقاً در جایی نصب می‌شوند که مخاطب عملاً جای دیگری برای نگاه کردن ندارد و در نتیجه در بیشتر موارد، مخاطب به جای یک بار، چندین بار به تابلوهای قرار داده شده در وسایل حمل و نقل عمومی نگاه می‌کند.

از طرف دیگر همان‌‌گونه که در بالا هم اشاره شد، افراد زیادی در طول روز از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند و این امر تبلیغات ترانزیتی را به یک ابزار قدرتمند و تاثیرگذار در صنعت تبلیغات تبدیل نموده است.

۲. تعدد دفعات نمایش

افرادی که از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنند در بیشتر مواقع برنامه زمان‌بندی روزانه مشخصی دارند. در نتیجه آگهی‌های قرار داده شده در وسایل نقلیه عمومی را به دفعات مشاهده می‌کنند.

آمار نشان داده است یک فرد که هر روز به سرکار خود می‌رود به طور میانگین، در ماه چیزی بین ۲۰ تا ۴۰ بار یک آگهی‌ تبلیغاتی مستقر در وسایل حمل‌ونقل عمومی یا ایستگاه‌های مترو یا اتوبوس را مشاهده می‌کند.

۳. به‌هنگام بودن

خریداران زیادی را سراغ داریم که برای خرید کالاهای مورد نظر خود با استفاده از وسایل نقلیه عمومی عازم مراکز خرید کالا می‌شوند. با قرار دادن تبلیغات در وسایل حمل‌ونقل عمومی و ایستگاه‌هایی که در کنار مراکز خرید کالا وجود دارند، می‌‌توانید در در هر زمان از روز محصولات یا برند خود را برای خریداران تبلیغ کنید.

۴. نمایش در مناطق مختلف شهر

با استفاده از تبلیغات ترانزیتی می‌توانید محصول خود را به طور هدفمند در یک منطقه جغرافیایی خاص و با الگوی جمعیتی خاص تبلیغ کنید. از طرف دیگر با در نظر گرفتن فرهنگ منطقه‌‌‌ای که قرار است کالای شما در آن تبلیغ شود، می‌توانید تبلیغات ترانزیتی را سازگار و منطبق با فرهنگ همان منطقه ارائه دهید.

۵. هزینه مناسب

تبلیغات ترانزیتی نسبت به سایر روش‌های تبلیغات محیطی مانند بیلبوردها، نمایشگرهای شهری و … هزینه بسیار کم‌تری به همراه خواهد داشت و در نتیجه با هزینه‌ای مناسب و منطقی می‌توانید محصول و برند خود را به طیف وسیعی از مخاطبان معرفی کنید.

نقاط ضعف تبلیغات ترانزیتی

۱. گمان جلوه نامطلوب برند در تبلیغات ترانزیتی

برخی از شرکت‌های بزرگ تمایلی به قرار دادن تبلیغات خود بر روی اتوبوس ندارند؛ چراکه گمان می‌کنند تبلیغات ترانزیتی قادر نیست بازتاب خوبی از شرکت و برند‌های معتبر را در ذهن مخاطبان ایجاد کند. حال آن‌که ما در آوازه باور داریم اجرای اصولی و باکیفیت تبلیغات ترانزیتی در صورتی که با شناختی درست از گروه مخاطبان و محل تردد آن‌ها صورت گیرد، به دلیل اثربخشی فوق‌العاده‌ای که به همراه دارد، توجه معتبرترین برندها را نیز به خود جلب نموده است.

۲. پوشش ناسومند افرادی که مخاطب تبلیغ نیستند

تبلیغات ترانزیتی از آن جهت که در قسمت‌های مختلفی از شهر قرار می‌گیرد و طیف مشخصی از مخاطبین را هدف قرار می‌دهد مزایای خاص خود را دارد، اما تمامی افرادی که آگهی‌های تبلیغاتی قرار گرفته در ایستگاه‌های اتوبوس‌ و مترو را مشاهده می‌کنند، لزوماً مشتری محصولات شما نیستند.
به این ترتیب برای محصولاتی که در مناطق مختلف شهر پتانسیل خوبی برای فروش دارند، شاید تبلیغات ترانزیتی در یک منطقه از شهر چندان مناسب نباشد. از طرف دیگر یک اتوبوس شهری ممکن است همیشه در یک مسیر مشخص مسافرین را جابه‌جا نکند.

۳. محدودیت‌های نسبی برای بروز خلاقیت

در تبلیغات ترانزیتی، گاهی هنگام ایجاد طرح‌های تبلیغاتی خلاقانه و به‌یادماندنی با محدودیت‌های فنی و اجرایی مواجه هستیم؛ مثلاً قرار دادن یک آگهی باکیفیت و جذاب و حفظ آن در کنار صندلی‌های انتظار ایستگا‌ه‌های اتوبوس یا مترو کار چندان راحتی نیست. از طرف دیگر نیز انتقال پیام در آگهی قرار گرفته در کنار اتوبوس‌های شهری نیز ملاحظات خاص خود را می‌طلبد.

۴. حس‌و‌حال روحی مخاطبین

نشستن یا ایستادن در ایستگاه‌های اتوبوس‌ها ممکن است وضعیت خوبی را برای مخاطب جهت خواندن و درک پیام تبلیغاتی که در ایستگاه قرار گرفته است ایجاد نکند. گاهی اوقات هم افرادی که از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنند عجله دارند و در نتیجه پیام تبلیغاتی آن‌گونه که باید و شاید به مخاطب منتقل نمی‌شود.

در مجموع باید گفت، تبلیغات ترانزیتی مزایای زیادی دارد، اما همان‌گونه که اشاره شد نقاط ضعفی هم دارد. در نتیجه بهتر است با توجه به نوع کسب‌وکار و محصولی که قصد تبلیغ آن را دارید، شیوه‌های مختلف تبلیغات ترانزیتی را بررسی کرده و بهترین گزینه را انتخاب نمایید.